De Postduif uit Paramaribo

De Postduif uit Paramaribo vliegt weer uit

Overzeese brieven

Het is nog maar een graad om -3 wanneer ik vrijdagmorgen thuis de deur uit stap. Van 's morgens ijs schaven op de vooruit naar het schaafijs in Paramaribo, zo'n 7500 km verderop. Het lijkt haast traditie te worden, wanneer ik naar de andere kant van de plas vlieg wat vertraging. Dit keer was er wat mis met het refuelsysteem en het de-icing de kist. Gelukkig stelt de gezagvoerder ons gerust door mee te delen dat we 'waarschijnlijk vandaag' nog wel zullen vertrekken. Het vliegtuig lacht.

Vanaf het eerste moment bij aankomst voelt het bijzonder goed om weer terug te mogen keren op Surinaams grondgebied. Niet alleen de warmte van het land, maar vooral de mensen maken het hartverwarmend. Wat ik het leukste vind is dat mensen heel makkelijk een gezellig praatje willen maken. Ze zijn dan ook zeker niet zuinig met hun breedste lach.

Het weekend neem ik lekker de tijd om wat aan het tropische klimaat en het tijdverschil te wennen. Het Nederlandse ritme staat me toen om lekker vroeg in de morgen, als het nog net onder de 30 graden is, lekker te wandelen door de straten van Paramaribo.

Aan de slag

Zoals u wellicht had vernomen ging ik vorige week volgens plan aan de slag in op de afdeling Klinische Neurofysiologie (KNF) van het Academische Ziekenhuis te Paramaribo (AZP). Op de KNF worden hoofdzakelijk ;) elektro-encefalografie (EEG) en elektromyografie metingen verrichten door 3 kundig KNF collega's. De sfeer zit er gelijk als goed in en in voel me hier wel thuis. Afgelopen tijd had ik het meeste contact met neurologe Shalini Bhoendi, 1 van de 5 neurologen hier in het AZP. Als ik me niet vergis zijn er slechts 6 neurologen in Suriname. Op een bevolking van 600.000 mensen is dat meer dan uitdagend. Veel tijd om onder palmboom uit je kokosnoot te gaan zitten drinken is er niet. Ook voor de KNF geldt dat alle patiënten uit het hele land naar deze KNF komen om gedianoticeerd te worden.

EEG kamer 1

EMG kamer

Het Surinaamse afsprakensysteem
Niet lullen, maar de agenda vullen dus. Maar wacht, die is er niet. Of althans er is geen afsprakensysteem. Wel een EEG en een EMG schrift waarin waarin patiënten worden opgeschreven welke dag ze langskomen. Alle patiënten komen in de vroege morgen zo rond half 8 binnen, zonder specifieke afspraaktijd. Des te eerder je komt, Des te eerder je wordt geholpen. Het kan dus zijn als je elektromyografie (EMG) onderzoeken aan het doen bent dat er 6 mensen tegelijk zitten te wachten. Tijd om te treuzelen en dat was dus ook zeker niet gedaan. Waar menig Nederlandse KNF collega het zweet in ze bilnaad hebben staan, houd hier iedereen ondanks de tropische warmte het hoofd koel.

In het eerste uur op mijn eerste dag op de KNF zijn er alweer 3 polyneuropathie en 3 carpaal tunnel patiënten de revue gepasseerd. Als er een wereldkampioenschap EMG zou zijn, dan zouden de Surinaamse KNF dames dit met mijlen voorsprong winnen. Mijn rol voor vandaag is bescheiden, ik kijk wat mee en geef hier en daar wat tips om de metingen beter te krijgen.

Al snel ben ik de tel kwijt hoeveel patiënten we deze ochtend wel niet hebben gezien. Zowel voor EMG als EEG is de 'opbrengst' met afwijkende onderzoeken groot, waaronder 2 kinderen waarbij epilepsie op het hersenfilmpje.

Sranang

Moving lives forward

Oplopende temperaturen

In de middag zouden we eigenlijk nog voor twee patiënten naar de intensieve care (IC) moeten. Waren het niet dat het bericht ons doet toekomen dat de lift van ons bouwdeel dienst weigert. Blijkbaar als het te warm wordt stop de ermee. Er zit niks ander op dan te wachten, het is niet voor vandaag maar voor morgen. Dus de volgende ochtendvroeg rond 7:30u gaan wanneer het nog koud is (ca. 26 graden) richting de IC. Beide patiënten met beestjes, dus we gaan netjes twee maal in isolatiekleding. Kleine meevaller dan weer dat ze allebei kaal zijn. Dat is in een land met veel dikke kroeshaar toch wel eens fijn voor het EEG wat makkelijker te kunnen meten.

Dromen

Momenteel is er geen officiële opleiding om laborant klinische neurofysiologie te worden in Suriname. De ambitie is om deze op te gaan te starten en nu te zien wat daar allemaal voor nodig is. De lijntjes zijn ondertussen gelegd en het ziet er goed uit. Zoals ook Nederland is het uitdagend om wat nieuws op te starten en vergt het best wel wat geduld. Maar zoals met de meeste dingen in het leven. Als je maar in de goed richting moeite blijft doen, komt er van zelfs wat moois uit. Wat mijn precieze rol hierin zal zijn moet zich nog uitkristalliseren. Maar ik zou heel dankbaar zijn mocht ik kunnen bijdragen voor een mooie toekomst van de KNF in Suriname.

Stukje sfeer in Paramaribo

kijkje in de Suriname KNF keuken

Van de KNF naar de Surinaamse keuken
Ook aan deze kant van de oceaan moet er gewoon gegeten worden. De Surinaamse keuken biedt een grote verscheidenheid. Van Javaans, Hindoestaans, Marron en Chinees. Echt heel anders dan wij gewoon zijn en als je deze gerechten proeft waan je je een stukje dichter bij de hemel. Ik heb er enorm van genoten. Suriname is zo'n fantastisch heerlijk land. Mijn collega's verwennen me nog met een smakelijk roti rol, die mogelijk net iets te pittig is voor deze blanke man.

Desondanks wil ik alleen nog maar roti eten als ik thuiskom. Of die heerlijk nasi van hier, cassave frieten en die verrukkelijke pindasoep. Als ik een paar jaar eerder dood zou gaan door de daardoor ontwikkelde obesitas, zou ik het er ruimschoots voor over hebben.

Goddelijke roti

De lekkerste nasi ooit

Lobi da basi

Kennis is als geluk
Wanneer je het deelt dan verdubbelt het

Swietie Sranang

In 2023 heb ik het geluk gehad om op Aruba samen te mogen werken met een Surinaamse neuroloog, Harvey Yang. Alsof toeval niet bestaat had ik na mijn maandje Aruba al een weekje vakantie geboekt naar Suriname. Daardoor kreeg ik de kans om een kijkje mogen nemen bij de Neurologie & Klinische Neurofysiologie afdeling van het Academisch Ziekenhuis te Paramaribo (AZP). Tot mijn genoegen werd ik door de Surinaamse collega’s uitgenodigd voor een heerlijke etentje ter ere van Keti Koti. Ik kon daar verder kennis maken met de neurologie en KNF collega’s.
Het vak KNF laborant is in Suriname nog vol op in ontwikkeling. De KNF afdeling wordt momenteel bemenst door twee enthousiaste en ervaren dames. Maar er is meer ambitie. Er gaan nieuwe collega’s worden aangenomen die in het KNF vak worden bekwaamd. Er wordt door neurologe Shalini Bhoendhie hard gewerkt aan een opleidingsplan. Voor de theoretische basis zijn we ontzettend dankbaar voor de ondersteuning van de LOI hogeschool. Met speciale dank aan Sharon Mous voor het belangloos beschikbaar stellen van de KNF lessen voor EEG en EMG. Hier kunnen we een goede undering bouwen voor een mooie toekomst van de KNF in Suriname.

Zelf ga ik ook enthousiast bijdragen door mijn praktische en technische KNF ervaring over te dragen.